SBL – Samoczynna Blokada Liniowa – urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego, zwiększające przepustowość szlaku i zapewniające bezpieczeństwo kilku pociągom znajdującym się w tym samym czasie na szlaku. Po zmianach w instrukcji Ir-1 (rok 2017), ten typ blokady określany jest jako wieloodstępowa blokada liniowa.
Rodzaje wieloodstępowej blokady liniowej na polskich szlakach:
Blokada dwustawna – informuje jedynie, czy kolejny odstęp jest wolny lub zajęty. Z racji małych odległości i krótkiej drogi hamowania dla składu, stosowany jest na szlakach WKD, metrze warszawskim i niektórych liniach tramwajowych. Obecnie jest to najtańszy typ blokady wieloodstępowej. Jest ona zabudowywana na liniach z większymi prędkościami, w związku z tym semafor blokady poprzedzany jest tarczą ostrzegawczą, informującą o sygnale na nim wyświetlanym.
Blokada trzystawna – oprócz sygnału „stój” i „wolna droga” ten typ blokady wyposażony jest w sygnał S5 (światło pomarańczowe), które informuje maszynistów o zajętości kolejnego odstępu. Jest to najbardziej rozpowszechniona blokada w Polsce.
Blokada czterostawna – modyfikacja blokady trzystawnej, przystosowana dla szlaków z bardzo długą drogą hamowania (prędkości w granicach 160 km/h). W tym przypadku hamowanie odbywa się na 2 odstępach. Najpierw maszynista widzi migające zielone światło (sygnał S3 – wolne 2 odstępy; jazda z prędkością 100 – 160 km/h), następnie światło pomarańczowe (sygnał S5 – jazda z prędkością >100 km/h, przy następnym semaforze „stój”). Ten rodzaj blokady spotykany jest na linii E20 (Kunowice – Terespol) oraz na Centralnej Magistrali Kolejowej.
Wskaźniki spotykane przy semaforach SBL:
![]() |
Wskaźnik W18 – umieszcza się na maszcie ostatniego semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej w celu poinformowania drużyny pociągowej, że zbliża się do semafora wjazdowego posterunku ruchu |
![]() |
Wskaźnik W22 – wskaźnik W 22 jest stosowany na semaforach odstępowych samoczynnej blokady liniowej, ustawionych na wzniesieniu miarodajnym ponad 6 ‰ na długości drogi hamowania, odnosi się wyłącznie do ciężkich pociągów towarowych i zezwala na przejechanie bez zatrzymania obok semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej, wskazującego sygnał „Stój”, z prędkością nie większą od 20 km/h, przy czym maszynista powinien tak regulować prędkość, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie zauważenia przeszkody do dalszej jazdy. |
SBL na szlakach w Polsce:
![]() |
![]() |
![]() |
SBL wyświetlająca sygnał S1, na szlaku za semaforem widoczny pociąg | SBL wyświetlająca sygnał S5 | SBL czterostawna na linii E20, wyświetlająca S2 |
![]() |
![]() |
![]() |
Odstęp między semaforami SBL | SBL na Centralnej Magistrali Kolejowej; wskaźnik W18 dla stacji Włoszczowa Płn. | SBL ze wskaźnikiem W18 dla stacji w Stargardzie Szcz. |